ارزیابی رابطه بین تعداد دانه، آب مصرفی در تبخیر تعرق و مقدار آب نسبی برگ با وزن دانه کلزا

به‌منظور بررسی تأثیر آب مصرفی، تعداد دانه و مقدار آب نسبی برگ بر وزن دانۀ کلزا (Brassica napus L.)، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دو شرایط آبیاری تکمیلی و دیم طی سال‌های 86-1384 انجام گرفت. پنج تاریخ کاشت با فاصلۀ 30 روز در کرت‌های اصلی و دو رقم کلزا (‘هایولا401’ و ‘آرجی­اس003’) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. بین آب مصرفی در فرایند تبخیرتعرق و وزن هزاردانۀ ارقام مورد مطالعه، رابطۀ خطی مثبتی مشاهده شد. آبیاری تکمیلی سبب افزایش معنادار وزن دانه و عملکرد شد. میانگین وزن هزاردانه در شرایط آبیاری تکمیلی و دیم در سال 85-1384 به‌ترتیب 2/3 و 7/2 گرم و در سال 86-1385 به‌ترتیب 2/4 و 7/3 گرم بود. بین وزن هزاردانه با مقدار آب نسبی برگ در 10 روز پس از شروع پر شدن دانه رابطۀ خطی قوی وجود داشت که به‌ترتیب 92 و 84 درصد از تغییرات در ‘هایولا401’ و ‘آرجی­اس003’ را توجیه کرد. به‌ازای هر درصد افزایش آب نسبی برگ، وزن هزاردانه در ‘هایولا401’ و ‘آرجی‌اس003’ به‌ترتیب 191/0 و 146/0 گرم افزایش یافت. روابط قوی بین وزن هزاردانه با آب مصرفی در فرایند تبخیرتعرق و مقدار آب نسبی برگ تحت شرایط محیطی و ارقام مختلف نشان‌دهندۀ اهمیت این صفات در تعیین وزن دانۀ کلزا بود.